Van het padje af? Volg dit pad en je komt waar je moet zijn! Je pad ontwikkelt zich continu. Steeds kom je tot nieuwe inzichten, ga je daadwerkelijk de werkelijkheid zien. Zodra je dan denkt dit is het, dan blijkt ineens, een andere waarheid zich te manifesteren.
HET 8-VOUDIGE PAD VAN PATANJALI. 
Patanjali wordt ook wel beschouwd als de ‘vader’ van Yoga. In die tijd werd de kennis omtrent ware aard en wezen van de mens mondeling doorgegeven. Pas later zijn de lessen van Patanjali op schrift gesteld. Dit gebeurde in korte teksten, sutras, genaamd. de sutras zijn een verhandeling over de verschillende stappen, die je als yoga-beoefenaar doorloopt. Hatha-yoga, het beoefenen van lichamelijke oefeningen is maar een klein onderdeel van wat Yoga is. Patanjali beschrijft Yoga als volgt: “Yoga is het moment waarop de beweging van de gedachte stopt” (“Yoga citta vritti nirodhah”). Dat is de staat van Yoga. Het uiteindelijke doel van yoga-beoefening. Het belangrijkste is dat yoga de mens verlost van zijn lijden. De mens lijdt het meest aan het lijden dat hij vreest!
het yogapad is niet eenvoudig om te gaan. omdat wij de eenvoud zijn verloren. Wij eten niet meer eenvoudig, we wonen niet meer eenvoudig dus ons hele leven is niet meer eenvoudig. En juist eenvoud is de weg.
Het pad van Pajanjali bestaat uit 8 opklimmende stappen/treden. Het is niet zo dat je stap voor stap de tredes betreed maar iedere stap is een mengeling van al deze stappen in een. Maar het beginsel is wel stap 1, met een mengeling van al het andere en de hoogste(minst eenvoudige) stap is stap 8, met wat mengeling van de andere stappen.
stap 1 YAMA De eerste trede adviseert vijf ethische principes. Yama betekent morele weigering, dat wil zeggen dat je je van iets onthoudt, iets niet doet als yoga-beoefenaar.
*Ahimsa: niet-agressief gedrag tentoonspreiden op elk gebied in je leven, naar anderen maar ook naar jezelf. (geweldloosheid)
– Meestal wordt deze yama geassocieerd met Mahatma Gandhi en geweldloos verzet, maar deze uitleg is veel te beperkt. Naast Fysiek geweld zijn er ook veel subtielere uitingen van geweld: kwaadspreken over iemand, iemand negeren of hardnekkig je zin doordrijven. Ahimsa betekent dat je een ander geen schade mag berokkenen, niet in woorden en daden en zelfs niet in gedachten. Je oefent jezelf dus in geweldloos worden.
*Satya: waarheid, of leven naar je eigen waarheid. (waarheidslievendheid)
-Bij deze yama gaat het erom dat je leeft vanuit oprechtheid, in gedachten, woorden en daden. Pas als je integer en eerlijk bent naar jezelf, kun je dat ook naar anderen toe zijn. Ben je eerlijk, open en trouw aan jezelf, dan ontstaat er een transparantie in je die je ook naar buiten toe uitstraalt. Je zult dingen helderder zien en meer vertrouwen op je eigen intuïtie, buddhi
*Asteye: niet stelen.
-Ook deze yama kunt je breed opvatten. Het gaat dan niet alleen om diefstal van goederen (waar we stelen in eerste instantie mee associëren), maar ook om niet nutteloos iemands tijd gebruiken en niet de ideeën van een ander stelen. Met andere woorden: iemand de eer gunnen die hem toekomt. Je kunt deze yama ook omdraaien door te zeggen dat dit de yama is van de generositeit, de vrijgevigheid om alles wat je hebt te delen met anderen. Hier is het spreekwoord van toepassing: wie goed doet, doed ontmoet.
*Brahmacharya: onthouding van sexualiteit (zelfcontrole)
-Beteugeling of seksuele onthouding, is voor velen de minst aantrekkelijke van de yama’s. Vooral omdat hij wordt geassocieerd met een celibatair bestaan. Maar zo streng hoeven we deze yama niet te interpreteren. Zelfbeteugeling, daar gaat deze yama vooral over. Je niet laten meeslepen in obsessies, je onthouden van het verlangen naar iets. We zijn nu eenmaal zo dat we steeds terugverlangen naar een prettig moment of een aangename ervaring of sensatie. Je mag genieten van het monemt zelf, maar probeer het dan los te laten. Want alles wat je aandacht geeft groeit, en dat stimuleert het verlangen alleen maar.
*Aparigraha: niet hebzuchtig of materialistisch zijn. (begeerteloosheid)
-Deze yama sluit naadloos aan bij de vorige: je beteugelt je wensen en verlangens. Je kunt heel concreet aan materiële zaken denken. Stel, je wilt altijd haantje de voorste zijn als het gaat om elektronische gadgets. Wat gebeurt er nu als je niet de meest geavanceerde mobiel hebt? Begin ermee om je verlangen uit te stellen en kijk wat er gebeurt. Je kunt bij aparigraha ook denken aan afstand doen van de beelden die je van jezelf hebt: ik heb een belangrijke functie, dus tel ik mee en ben ik onmisbaar. Misschien heb je inderdaad een hoge positie in een organisatie, maar het is goed om erbij stil te staan dat je zonder je collega’s niets tot stand kunt brengen. Niet begeren is een actief proces waarbij je oude vastgeroeste patronen (samskara’s) probeert te doorbreken. Het uiteindelijke doel is je pure zelf tevoorschijn halen.
stap 2 NIYAMA De tweede trede beschrijft vijf essentiële zelfobservaties. Yama is dat wat je nalaat en Niyama is dat wat je juist wél doet.
Dit zijn vijf belangrijke basisstappen. Het kan een levensdoel zijn om de yamas ten uitvoer te brengen en ze steeds verder te verfijnen. Kies er één en ga er steeds dieper in. Het is niet in 2 jaar te doen, het is een levenswerk.
*Saucha: Zuiverheid, zowel intern als extern.
Bij reinheid denken we in eerste instantie aan een schoon lichaam, Het verzorgen van je lijf is inderdaad een eerste stap naar zuiverheid. Ons lichaam mag dan weliswaar vergankelijk zijn of in yogatermen ‘een tijdelijk onderkomen’, het is tegelijkertijd de tempel van het goddelijke, waarin je geest spiritueel kan groeien. Een goede verzorging bestaat niet alleen uit wassen en schone kleren dragen, het betekent ook dat je volwaardig voedsel eet, regelmatig vast en jezelf rust gunt. Het is begrijpelijk dat roken niet echt bij yoga hoort. Bij een rein lichaam hoort ook een zuivere geest. Een geest ontdaan van onzuivere gedachten zoals boorheid, afgunst, hebzucht. Want zitten negatieve gedachten of emoties ons in de weg, dan blijven die vaak rondmalen in ons hoofd. Als we ruzie hebben met de baas, blijven we maar nadenken over wat we het best kunnen doen. We zijn dus onafgebroken aan het piekeren en dat belemmmert ons om in het hier en nu te leven en te genieten van de dingen die wél prettig zijn. Onze subtiele lichamen kunnen we reinigen door mantra’s te zingen of op te zeggen.
*Santosha: Tevredenheid, of acceptatie van wat het leven je brengt.
Als je tevreden bent met wat je op dit moment hebt en hoe het leven zich aan je toont, dan ben je in balans. Tevredenheid kan dus heel breed worden opgevat. Niet alleen tevreden zijn met je nieuwste aankoop of goede rapportcijfers, maar met alles wat zich aandient. Dus ook samtosa voelen als je geen geld hebt om te shoppen, of als je kind blijft zitten. Als je ontevreden bent, is het lastig om je te concentreren. Want je bent vooral bezig met bedenken wat nodig is om wel tevreden te zijn. Een houding van tevredenheid kun je jezelf aanleren. Een belangrijke regel hierbij is: heb géén verwachtingen – niet van mensen, maar bijvoorbeeld ook niet van de uitkomst van je handelen. Verwacht dus geen bedankje omdat je drie weken lang de kat van de buren hebt verzorgd. Dit betekent overigens niet dat je gelaten alles maar over je heen moet laten komen. Compassie is altijd belangrijk. Is het nodig om dingen te veranderen, zet je daar dan voor in. Lukt het niet? Accepteer het. Je kunt deze niyama ook opvatten als een pleidooi om te leven in het hier en nu. Alles wat we nodig hebben, is besloten in het moment zelf, of dat nu moeilijk is of niet. Ook tegenslagen horen bij het leven. Zeg ‘ja’ tegen alles wat op je pad komt.
*Tapah: Verdragen van pijn en plezier als zijnde gelijk (vurige inzet)
Tapas betekent letterlijk vuur of hitte en is een belangrijke spirituele oefening. Het komt van de stam tap, wat verhitten betekent, en verwijst naar het proces van goud verhitten, alle onzuiverheden worden verbrand. Om bij jezelf te blijven en voortdurend alert te zijn, is naast zelfdiscipline of wilskracht ook enthousiasme nodig. Deze begrippen lijken misschien tegenstrijdig. Maar stel, je gaat de Mont Ventoux per fiets beklimmen. Ten eerste moet je er veel zin in hebben, want je zult van tevoren flink moeten trainen. Oefen je te veel, dan loop je een blessure op en valt je hele plan in duigen. Het gaat er dus om dat je het innerlijke vlanmmetje goed laat brande, maar ook weer niet te hoog opstookt. Je moet je krachten goed doseren. Dit kan alleen als je steeds bij jezelf te rade gaat en onder alle omstandigheden weet hoe te handelen. Bij tapah gaat het om evenwichtig worden onder alle omstandigheden. Vanbinnen. Niet vanuit onderdrukking, maar vanuit inzicht.
*Swadhaya: zelfstudie, de bestudering van spirituele teksten om begrip te bevorderen.
De vierde niyama houdt zelfstudie of zelfonderzoek in. De eerste stap hiertoe is het daadwerkelijk bestuderen van de heilige schriften. Al is yoga gericht op kennis door ervaren, intellectuele ontwikkeling kan een goede basis zijn om problemen te begrijpen. In de volgende stap ga je verder. Door diep na te denken en te reflecteren, doe je aan zelfstudie en zo dring je door tot de kern van je eigen wezen. Deze studie gaat om alert worden. Deze studie gaat om weer contact maken met dat wat we zuivere intuïtie noemen. Deze studie gaat om het weer leren ervaren. Deze studie gaat om luisteren, om waar te nemen zonder te interpreteren. Deze studie gaat om het herkennen van ego en wensen tot in al zijn subtiele vormen. Deze studie is een studie in het herkennen van alle mechanismen van de mind, waarbij eerlijkheid een eerste vereiste is.
*Ishwara pranidhana: overgave (aan God of aan het Goddelijke)
Volgens de Dikke Van Dale betekent overgave zowel “onderwerping”(je overgeven aan de vijand) als “toewijding”. En toewijding betekent dat je je helemaal geeft aan een persoon of een zaak. Je geeft je zonder er iets voor terug te verlangen, je doet wat juist is – al wil dat niet zeggen dat het op dat moment altijd prettig is. Vaak worden bij deze niyama de bijbelse woorden ‘U wil geschiede’aangehaald. Je oefent je in het opgeven van weerstanden en doet wat je behoort te doen. Jouw weg (dharma) wordt duidelijk, je ziet wie je werkelijk bent.
stap 3 ASANA De derde trede refereert aan de lichamelijke yoga (hatha-yoga) die uitgeoefend wordt voorafgaand aan de zittende meditatie – het Sanskriete woord asana betekent ‘zit’. de asana’s zorgen voor een gezonde eetlust, voor een natuurlijke zuivering van de emoties, voor een goede ademhaling. Er zal minder pijn zijn en het lichaam wordt soepeler. door de asanas regelmatig te doen, zullen de energieën harmonieus gaan stromen. de fysieke gezondheid zal beter worden en dat geeft de mens een reden om minder druk te maken.
stap 4 PRANAYAMA De vierde trede is de kunst van het juiste ademen. Prana betekent ‘adem’, ‘vitaliteit’ of ‘energie’ en ayama betekent ‘strekken’. Pranayama reguleert de energiestroom door het lichaam. Er zijn 4 fasen van de adem: puraka= de inademing. interne kumbhaka= de ademwordt vastgehouden na de inademing= vol blijven. recaka= uitademen. externe kumbhaka= de adem wordt vast gehouden na de uitademing= leeg blijven.
wie een eenvoudige pranayama-oefening doet zal zien dat ze een heel diep effect hebben op zowel de geest als het lichaam. Het is bekent dat de adem op een magische wijze de geest tot rust brengt en een energie doet ontwaken. Sommige noemen het koendalini. Het is het begin van kundalini. Er ontwaakt een buitengewone energie.
stap 5 PRATYAHARA De vijfde trede staat voor ’terugtrekken’, of kalm worden door je te distantiëren van de buitenwereld. Het terugtrekken van de zintuigen, of de richting van de zintuigen veranderen. Alles wordt via onze zintuigen waargenomen. De ogen kijken naar buiten. De oren horen. Hun zintuiglijke energie is naar buiten gericht. Ook de smaak, de reukzin en tastzin is naar buiten gericht. Pratyahara richt langzaam maar zeker de zinnen naar binnen. Dit is niet zozeer een techniek, maar een proces dat geleidelijk verloopt.
De volgende stappen zijn erg subtiele fasen, die als vanzelf in elkaar overgaan als de ware Pratyahara heeft plaatsgevonden.
stap 6 DHARANA De zesde trede dwingt je te concentreren tot je gedachten stilvallen. Het Sanskriete woord dha betekent ‘ondersteunen’en de laatste twee treden zijn hierop gebaseerd. Dharana betekent iets in de geest houden, namelijk één ding. De geest is meestal versnipperd. Soms springt hij hierheen, dan weer daarheen. De eeuwige babbelaar.
stap 7 DHYANA Dhyana is de ononderbroken stroom bewustzijn gericht op een punt: meditatie. Deze trede vloeit voort uit dharana en deze toestand ontstaat wanneer je je gedurende lange tijd focust in een staat van rustig bewustzijn. Het woord dhi betekent ‘intellect’ of ‘denken’.
Dharana en Dhyana zijn niet goed te scheiden. Wie in deze fase is kan één ding in de geest vasthouden en alle gedachtenkracht op dat ene ding gericht houden, steeds maar weer – in éénpuntige gerichtheid. Dan gaat Dharana over in Dhyana, de feitelijke meditatie. Dit brengt ons tot de laatste stap.
stap 8 SAMADHI Wanneer je de eerste zeven treden bestudeert hebt, kom je in een uitgebalanceerde geestestoestand, waarin je het eeuwige zult ervaren. Sama betekent ‘gelijk’ en dhi ‘denken’. Een buitengewone zijns-ervaring. Samadhi kent weer verschillende fasen, waarin verschillende ervaringen optreden. Problemen lossen op. Het zijn ervaringen die voorbij al het lijden gaan. De uiteindelijke Samadhi is een staat voorbij alle ervaringen.